Waarom en wat veranderen organisaties?

Meerdere factoren zorgen voor verandering in een organisatie. Betere organisaties voorzien structuren en processen die verandering aanmoedigen. Een organisatieverandering is tegenwoordig niet meer de transitie van de ene stabiele situatie naar de andere. Veranderingen in organisaties overlappen elkaar steeds vaker. Deze toenemende organisatieveranderingen hebben invloed op de organisatie en medewerkers.

Verandering is nodig

Voortdurende veranderingen zijn niet enkel nodig een organisatie te laten gedijen. Ze zijn ook essentieel om een organisatie op langere termijn te laten overleven. Veel grote bedrijven, die ooit marktleiders waren, faalden omdat ze zich op een bepaald moment niet konden aanpassen.

Grote merken of bedrijven lijken ons dagelijks leven te beheersen, bijvoorbeeld Apple, Samsung, Coca-Cola, … Maar grotere bedrijven zijn soms ook kwetsbaar. Bedrijven die eerder in moeilijkheden kwamen zijn bijvoorbeeld Free Record Shop, O’Cool, Enron, Arthur Andersen, V&D, … Wanneer organisaties geen aansluiting vinden bij veranderende behoeften, dan verliezen ze hun bestaansrecht. Verandering is een normaal onderdeel van de bedrijfsvoering geworden. Organisatieverandering wordt steeds meer gezien als een constante.

Succesvolle bedrijven staan aan de leiding omdat ze zich niet alleen focussen op het huidige bedrijfsmodel, maar ook aandacht schenken aan maatschappelijke en technologische veranderingen buiten het bedrijf. Zij reageren namelijk snel op nieuwe kansen door externe veranderingen. Succesvolle bedrijven hebben een cultuur waarin kansen centraal staan om te kunnen anticiperen in de veranderde behoeften (consumentbehoefte, klantbehoefte, marktbehoefte).

Belangrijke factoren die verandering in een bedrijf of organisatie initiëren

Organisaties veranderen om verschillende redenen.

Crisis

Door een crisis worden veranderingen noodgedwongen geïmplementeerd. De recente Covid19-crisis heeft vele bedrijven hard getroffen. Beslissingen werden dikwijls bespoedigd omwille van financiële noodzaak. Thuiswerken werd bijvoorbeeld op heel korte tijd ingevoerd. Een schokgolf heeft een dikwijls een blijvende impact. De coronacrisis heeft ons op heel korte termijn anders laten werken.

Nieuwe technologieën

Nieuwe technologie – en een vlugge identificatie ervan – laat namelijk toe om het werk efficiënter en economischer uit te voeren. Bedrijven die op dit vlak traag reageren floreren meestal niet.

Ondermaatse prestaties

De doelstellingen van de organisatie worden niet gehaald of aan andere organisatorische noden wordt er niet voldaan.

Marktopportuniteiten

Commerciële mogelijkheden kunnen het concurrentievermogen vergroten. Door ontwikkelingen in de markt is een bedrijf soms genoodzaakt om de strategie bij te sturen.

Fusies en overnames

Fusies en overnames zorgen voor veranderingen op een aantal vlakken. Vaak hebben deze veranderingen een negatieve invloed op de medewerkers door bijvoorbeeld cultuurclashes. Een succesvolle fusie vraagt sterk leiderschap. De reactie van een bedrijven op een fusie of overname is echter van kapitaal belang. Het is dus een grote uitdaging voor managers om bij een fusie verschillende interne leiderschapsmodellen, bedrijfsmodellen en culturen samen te voegen. Een groot deel van fusies mislukt.

Verandering omwille van de verandering

Na benoeming van een nieuwe CEO worden er soms veranderingen doorgevoerd om het bestuur te bewijzen dat hij/zij iets doet.

Verandering klinkt goed

Omdat andere organisaties bijvoorbeeld nieuwe managementconcepten doorvoeren, worden veranderingen al dan niet succesvol geïmplementeerd. Voorbeelden hiervan zijn re-engineeringrages, kwaliteitscirkels, … Omdat verandering soms goed klinkt probeert men bijgevolg het nieuwe managementconcept. Managementconcepten hoeven niet per se te deugen. Belangrijk is dus om na te gaan of het nieuwe managementconcept wel nodig is. In turbulente tijden overheerst soms de waan van de dag.

Geplande stopzetting van activiteiten

Het verlaten van markten, het stopzetten van productlijnen of het sluiten van dochterondernemingen veroorzaken veranderingen.

Reactie op interne druk

Management en medewerkers kunnen druk uitoefenen om te veranderen. Vakbonden kunnen hier een prominente rol in spelen. Een interne audit kan ook een basis zijn om te hervormen.
De reacties van medewerkers op een organisatieverandering zijn bepalend voor het uiteindelijke succes van de verandering. Organisatieveranderingen kunnen zowel positieve als negatieve reacties oproepen bij medewerkers.

Reactie op externe druk

Organisatie veranderen soms noodgedwongen door toenemende druk vanuit de business om zowel haar eigen effectiviteit als die van de organisatie te vergroten.
Externe druk kan namelijk ontstaan door klanten, concurrentie, veranderende overheidsvoorschriften, aandeelhouders, gewijzigde maatschappelijke normen of gedragsnormen, nieuwe afzetmarkten, financiële markten en andere factoren in de externe omgeving van de organisatie.

Wat kunnen organisaties veranderen?

Wat organisaties kunnen veranderen, wordt hieronder kort toegelicht.

Missie, visie en strategie

Wanneer bijvoorbeeld doelstellingen wijzigen, kan dit leiden tot veranderingen in de missie van de organisatie (het doel van het bedrijf), haar visie op de toekomst (hoe de organisatie eruit zou moeten zien) en haar concurrentiestrategie.

Organisatiestructuur

Om beter te reageren op de externe omgeving kan de organisatiestructuur dus wijzigen. Beslissingen kunnen bijvoorbeeld gecentraliseerd of gedecentraliseerd worden. Het aantal medewerkers of specialisaties kunnen wijzigen.

Organisatiecultuur

Organisatiecultuur en kernwaarden zijn nauw verbonden. Men zegt wel eens dat pogingen om de organisatiecultuur te veranderen gedoemd zijn om te mislukken omdat men enkel het gedrag van de medewerkers kan veranderen. Wijzigingen in management- en leiderschapsstijlen, waarden en overtuigingen zijn meestal onderdeel van veranderingen in de organisatiecultuur.

Technologie

Om de efficiëntie te verhogen en de kosten te verlagen, veranderen organisaties hun technologie.

Taakinhoud

De manier waarop het werk in de organisatie wordt uitgevoerd, kan veranderen door de implementatie van nieuwe procedures en methoden voor het uitvoeren van werk.

Vaardigheden en kennis

Vanwege de steeds veranderende taakinhoud dienen managers en medewerkers training te krijgen om nieuwe kennis en vaardigheden eigen te maken.

 

Verandermanager of interim-manager nodig? Neem vrijblijvend contact op voor bijkomende informatie.