Crisismanagement – Business recovery management
Marktomstandigheden kunnen snel veranderen en verslechteren. Organisaties moeten daarom snel en flexibel kunnen inspelen op nieuwe kansen en bedreigingen. Wanneer dit niet gebeurt is de continuïteit van de onderneming in gevaar en mondt dit uit in een crisis. Efficiënt crisismanagement is dan bijzonder cruciaal. Bedrijven met zware financieringslasten, die niet hebben geïnvesteerd in vernieuwing of innovatie, hebben het daarom moeilijk. Maar wat doe je nu als je met een crisis in het bedrijf geconfronteerd wordt? Wat is namelijk het plan van aanpak bij crisismanagement?
Aanpak van crises – crisismanagement
Er zijn geen twee crises die op elkaar lijken. Een crisis komt voor de betrokkenen meestal onverwacht. Soms ontstaat een crisis door een opeenstapeling van problemen. Standaardoplossingen bestaan er echter in de praktijk niet. Financiële problemen in bedrijven zijn in bijna alle gevallen een symptoom, niet de oorzaak van een malaise. Risico’s komen bijgevolg soms uit een totaal onverwachte hoek.
Omgaan met onverwachte problemen is voor een manager niet altijd even gemakkelijk. Er ontstaat immers een grote druk. Vanwege de grote tijdsdruk verloopt het besluitvormingsproces bovendien anders dan gebruikelijk. Door in eerste instantie te focussen op een beperkt aantal bedrijfsaspecten en het uitvoeren van juiste managementbeslissingen komt een bedrijf vaak het snelst uit een crisis. Door de teugels strak in handen houden tracht men te voorkomen dat de crisis verder uitgroeit. Een crisismanager moet soms harde maatregelen treffen.
Snel ingrijpen is meestal de sleutel tot succes. De beste manier om namelijk een crisis aan te pakken is om het nooit zover te laten komen. Een crisismanager wordt vaak pas ingeroepen wanneer het bijna te laat is. Tijd is in een crisissituatie zeer belangrijk. In een crisissituatie dienen daarom prioriteiten gesteld te worden om de problemen op korte termijn beheersbaar te maken.
In tijden van een economische crisis handelt een manager tijdig, snel en uitermate effectief. Bedrijven gaan vaak failliet omdat ze te afwachtend zijn. Alle bedrijven zijn echter niet te redden. Verkoop, fusie of faillissement zijn weliswaar de enige middelen die nog resten. Bij een faillissement dient men vlug te denken aan een eventuele doorstart. Kortom, kort op de bal zitten betekent korte lijnen, snelle besluitvorming en vlug handelen.
Beoordeel de ernst van de crisis
Maak een inschatting van de omvang en reikwijdte van de probleemsituatie. Deze korte en grondige analyse laat toe om de strategie op korte termijn te bepalen. Wat is de impact voor de klant, product, dienst of bedrijf? Niet elke situatie die op het eerste gezicht een crisis lijkt, is dat namelijk ook. Een bedreigende situatie groeit immers niet altijd uit tot een crisis.
Het vergaren van juiste informatie is voor de aanpak van een crisis essentieel. In crisissituaties geven mensen immers niet snel de informatie vrij. Baseer in het bijzonder de besluitvorming en handelingen op feitelijke gegevens. Doe daarom geen aannames en controleer de informatie dubbel. Een recovery van een ziek bedrijf op basis van symptomen en niet op onderliggende oorzaken, geeft in het beste geval enkel beterschap op korte termijn.
Maak een veelzijdig plan op voor aanpak van de crisis
Werk op verschillende domeinen om de crisis aan te pakken. Laat verschillende acties parallel lopen in plaats van maatregelen in serie te nemen. Om succes te hebben zijn dikwijls grote stappen nodig. Een beetje schaven aan bestaande structuren blijkt namelijk meestal niet voldoende. Het grootste gevaar bij een herstelplan van een onderneming is om – te weinig en te laat – te doen. Stel een logboek op dat nauwgezet wordt bijgehouden tijdens de uitvoering van het herstelplan.
Leg tijdens crisismomenten in eerste instantie de focus enkel op de zaken die er toe doen. Evalueer welke bedrijfsonderdelen kansen bieden en/of winstgevend zijn. Bepaal dus welke bedrijfsonderdelen verlieslatend zijn of zonder toekomst. Detecteer daarom de bedrijfsactiviteiten die beter kunnen afgebouwd worden. Het afstoten van een deel van het bedrijf kan leiden tot een aanzienlijk lager kostenniveau. De bedrijfsomzet zal dalen, echter wel met een gezonde marge. Door de compactere focus is er immers meer gerichte sturing en marketing mogelijk. Groeien kan alleen vanuit een goede, winstgevende basis. Krimp kan een overlevingsstrategie zijn die eveneens een basis vormt voor verdere groei van het bedrijf.
Wanneer er namelijk geen betaalbaar alternatief is voor het redden van het bedrijf, kan een verkoop een goede oplossing zijn. Er bestaan misschien kopers die geld, tijd en expertise hebben om het bedrijf terug op te bouwen.
Talent is alles bij crisismanagement
Zorg ervoor dat u de juiste mensen op de juiste posities zet. Tijdens crisismomenten merk je vlug de goede en slechte kanten van medewerkers. Omring je als crisismanager met getalenteerde mensen. Stimuleer de medewerkers om mee te denken. Betrek hen bij de bedrijfsproblematiek.
De persoonlijke stijl van een crisismanager is in een crisissituatie belangrijk. Kalm en geruststellend leiderschap is echter nodig voor het vinden van orde in de chaos. Het vergt karakter om helder en dapper te blijven als de wereld dreigt om te vallen. Helderheid van geest, rust en ijver zijn nodig om moeilijke puzzels op te lossen en mensen mee te krijgen.
Een crisismanager beperkt negatief gedrag en maakt bovendien duidelijk waar de grenzen liggen. Houd de medewerkers op scherp.
Schrap eerste de uitgaven in luxe en status zoals dure events voor personeel, grote bedrijfswagens, vliegtickets, … Deze zaken dragen immers niet bij om als bedrijf succesvol te zijn. Gooi medewerkers niet te vlug overboord. Zoek eerst naar betere alternatieven dan waardevol personeel te dumpen in de werkloosheid. Investeer in opleiding of stimuleer loopbaanonderbreking.
Blijf communiceren met leveranciers, overheden en medewerkers
Schep een cultuur van transparantie tijdens het crisismanagement. Wees eerlijk maar communiceer enkel over zaken waarvan je zeker bent. Aan de medewerkers verduidelijk je de situatie waarin het bedrijf zich bevindt. Licht je visie toe en schep duidelijkheid over hoe je de plannen wil omzetten in actie.
Deel alle updates mee aan de raad van bestuur en het managementteam. Medewerkers mogen hun emoties tonen. Organiseer bijeenkomsten om over verontrustende informatie te praten en zo alle roddels de kop in te drukken. Wanneer de crisissituatie voorbij is zullen er op de werkvloer nog altijd angsten en speculaties aanwezig zijn. Zorg voor een goede nazorg door zichtbaar te blijven voor de medewerkers en blijf communiceren.
Blijf zichtbaar voor de klanten
In moeilijke economische tijden heeft men dikwijls de reflex om te snijden in de marketing- en reclamebudgetten om de kosten te verlagen. In vele gevallen is het interessanter om juist deze reclamebudgetten te bestendigen om marktaandeel te behouden. Extra investeringen in reclame en marketing kunnen zorgen voor een groter marktaandeel, zelfs in een recessieperiode. Misschien dienen de middelen voor marketing wel anders of slimmer ingezet te worden.
Ondernemers die groeien houden er in het algemeen andere overtuigingen op na dan ondernemers die in problemen komen. Laat je niet overdonderen door de aanhoudende stroom van crisisinformatie tijdens moeilijke momenten.
Minimaliseer de gevolgen voor klanten
Tijdens crisismomenten dient men de gevolgen voor de klanten te minimaliseren. Doe alles wat in je macht ligt om te verhinderen dat klanten worden getroffen door de crisis in het bedrijf. Maak een gedegen analyse van de consequenties van de crisis op uw doelgroep en klanten. Voorkom dat trouwe klanten gaan uitkijken naar andere alternatieve leveranciers.
Klanten willen zekerheid. Maak een aanspreekpunt voor de klanten om te voorkomen dat geruchten of onjuiste informatie verspreid worden. Klanten zijn belangrijk voor het overleven van de onderneming.
Luister naar de medewerkers
Goede antwoorden en oplossingen kunnen van elk hiërarchisch niveau komen. De problemen vlug oplossen is echter het enige wat geldt tijdens een crisis. Overtuig daarom het team ervan om samen het doel te halen.
Hou het managementteam alert en eis volledige medewerking en feedback tijdens het oplossen van de problemen. Blijf luisteren naar de medewerkers tijdens crisismanagement!
WCO en crisismanagement
Het gerechtelijk akkoord is in België in 2009 vervangen door de WCO – Wet op de continuïteit van de ondernemingen. Later werd de WCO-wet nog aangepast. Na een WCO-akkoord kan een bedrijf terug doorstarten. De wet biedt ondernemingen in moeilijkheden de kans om de onderneming of een onderdeel ervan te redden. De rechter kent een voorlopige opschorting van betaling toe voor een observatieperiode van maximaal zes maanden. Er wordt een gedelegeerd rechter aangesteld, die de ondernemer zal bijstaan. Het komt niet toe aan de rechtbank de economische haalbaarheid van het reorganisatieplan te beoordelen. Goed juridisch advies en bijstand zijn hierbij essentieel. Als het plan niet lukt, kan een faillissement volgen.
Onderzoek en evalueer nadat de crisis is opgelost
Evalueer de crisis zodra ze is opgelost. Gebruik hierbij het logboek. Deze informatie moet toekomstige crises voorkomen. Modificeer interne werkprocedures. Stuur het bedrijfsbeleid gestructureerd bij om een toekomstig faillissement te vermijden. Blijf communiceren met de verschillende stakeholders.
Vele veranderingen zullen nog moeten worden doorgevoerd. Na de crisis komt er meestal een scharniermoment voor de onderneming. De bedrijfsleiding zal een nieuwe strategie moeten uitwerken die volledig afgestemd is op de sterktes van het bedrijf en de uitdagingen van de omgeving.
Een bedrijf moet in de huidige economische tijden snel anticiperen en flexibel mee bewegen met de steeds vlugger wijzigende marktomstandigheden. Oudere recepten voor crisismanagement zoals reorganisatie, veranderingsmanagement, kostenbesparingen, … blijken in de huidige omstandigheden niets steeds optimaal te werken omdat de markt steeds vlugger wijzigt waardoor stabiele bedrijfssituaties soms van korte duur zijn.
Bedrijfsstrategieën zullen dus snel en effectief moeten anticiperen op kansen en bedreigingen. De bedrijfscultuur zal vooral moeten afgestemd worden om de gevolgen van grote en onvoorzienbare veranderingen flexibel op te vangen. Dit zal dus in de meeste bedrijven de kritische succesfactor zijn om in de toekomst te kunnen overleven.
Daarnaast blijft innovatie als succesvolle basisstrategie essentieel. Overname van innovatieve bedrijven kan namelijk een oplossing zijn wanneer er intern te weinig potentieel aanwezig is om op korte termijn innovaties door te voeren. Dit kan echter pas gebeuren wanneer er terug voldoende stabiliteit in het bedrijf is.
Bepaalde bedrijven leggen soms een te grote nadruk op het bedienen van de huidige behoeften van klanten zonder rekening te houden met toekomstige behoeften.
De kracht en flexibiliteit van kleine, nieuwe bedrijven worden dikwijls onderschat door oudere bedrijven. Hierdoor krijgen ze de kans om snel een geduchte concurrent te worden.
Samengevat, oplossingen voor een bedrijfscrisis vragen om visie, creativiteit, durf en innovatie.
Crisismanager nodig? Neem geheel vrijblijvend contact op.